PODSTAWOWE ZASADY POSTĘPOWANIA - AZBEST CZ. 2

1. PAKOWANIE I MAGAZYNOWANIE PO DEMONTAŻU MATERIAŁÓW ZAWIERAJĄCYCH AZBEST

Wyroby zawierające azbest po ich usunięciu stają się odpadami niebezpiecznymi. Zgodnie z obowiązującymi przepisami wykonawca prac remontowych jest wytwórcą odpadów niebezpiecznych i jest zobowiązany do uzyskania decyzji administracyjnej stosownej do rodzaju wykonywanej działalności oraz do przestrzegania ustalonych zasad postępowania z odpadami.

Sposoby pakowania wyrobów i odpadowych materiałów zawierających azbest uzależnione są od ich rodzaju i postaci fizycznej. Wszystkie one muszą spełniać jednak podstawowy warunek: uniemożliwiać emisję włókien azbestowych do otoczenia. Podczas pakowania, materiały zawierające azbest powinny być utrzymywane w stanie wilgotnym i umieszczane w opakowaniach przeznaczonych do ostatecznego składowania. Wyroby i odpady o gęstości objętościowej równej lub większej niż 1000 kg/m³ powinny być szczelnie opakowane w folię polietylenową o grubości nie mniejszej niż 0,2 mm, natomiast odpady zawierające azbest o gęstości objętościowej mniejszej niż 1000 kg/m³ powinny zostać poddane procesowi zestalenia przy użyciu cementu, a następnie po utwardzeniu powinny być szczelnie opakowane w folię polietylenową o grubości nie mniejszej niż 0,2 mm.

Odpady pozostające w kontakcie z azbestem i zakwalifikowane jako odpady o gęstości objętościowej mniejszej niż 1000 kg/m³ powinny zostać szczelnie zapakowane w worki z folii polietylenowej o grubości nie mniejszej niż 0,2 mm, a następnie umieszczone w opakowaniu zbiorczym z folii polietylenowej i szczelnie zamknięte. Demontowany materiał należy hermetyzować na miejscu. Odpady o ostrych krawędziach, takie jak fragmenty konstrukcji należy pakować w pudła tekturowe, a następnie umieszczać w workach z folii polietylenowej o grubości nie mniejszej niż 0,2 mm (niedopuszczalne jest stosowanie worków papierowych) lub owijać folią. Wszystkie opakowania z odpadami azbestowymi powinny być oznakowane międzynarodowym znakiem ostrzegawczym umieszczanym na wyrobach i odpadach zawierających azbest.

Na opakowaniach musi się pojawić informacja: UWAGA! ZAGROŻENIE AZBESTEM! Wdychanie pyłu azbestu stanowi niebezpieczeństwo dla zdrowia! Postępuj zgodnie z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy.

Płyty i kawałki płyt azbestowo-cementowych, czyli wyroby twarde, powinny być pakowane w folię polietylenową, a następnie trwale wiązane z paletą transportową. Usuwane rury azbestowo-cementowe należy pakować w rękaw z folii polietylenowej. Pył azbestowy z urządzeń odpylających, gruz azbestowo-cementowy oraz odpady miękkie również trzeba umieszczać w workach z folii polietylenowej o grubości nie mniejszej niż 0,2 mm.

Zamknięte worki (zgrzane lub zalepione taśmą samoprzylepną) muszą być umieszczone w opakowaniach kontenerowych typu big bag, wykonanych z tkanin z tworzyw sztucznych. Odpady te mogą być również zestalane w miejscu powstawania poprzez przygotowanie specjalnego zarobu tych odpadów z cementem, którym wypełnia się łatwo rozbieralne formy, np. z drewna. Po utwardzeniu uzyskane bloczki pakuje się w folię i umieszcza w kontenerze transportowym.

Odpady muszą być magazynowane w miejscach zabezpieczonych przed dostępem osób niepowołanych, muszą być zabezpieczone przed mechanicznym uszkodzeniem opakowań.

Odpady zawierające azbest należy odpowiednio oznakować (naklejki ostrzegawcze z literą „a”).

1) oznakowanie zgodne z podanym wzorem powinno mieć wymiary: co najmniej 5 cm wysokości (H) i 1/2H szerokości;

2) oznakowanie powinno składać się z:

a) części górnej (h = 40 % H) zawierającej literę „a” w białym kolorze na czarnym tle,
b) części dolnej (60 % H) zawierającej standardowy napis w białym lub czarnym kolorze na czerwonym tle; napis powinien być wyraźnie czytelny;

3) jeżeli wyrób zawiera krokidolit, standardowo stosowany zwrot „zawiera azbest” powinien być zastąpiony zwrotem „zawiera krokidolit/azbest niebieski”.

2. TRANSPORT MATERIAŁÓW ZAWIERAJĄCYCH AZBEST

Ostatni etap, kończący całe przedsięwzięcie usuwania wyrobów azbestowych z obiektu budowlanego, to przewóz odpadów zawierających azbest na składowisko. Transport odpadów azbestowych może być realizowany przez wytwórcę odpadów lub innego posiadacza legitymującego się stosownym wpisem do rejestru określonym w ustawie o odpadach. Transport odpadów zawierających azbest powinien odbywać się według zasad określonych w ustawie o przewozie towarów niebezpiecznych. Odpady zawierające azbest transportować należy pojazdem samochodowym oznakowanym zgodnie z ADR – Umową europejską dotyczącą międzynarodowego przewozu towarów niebezpiecznych, tj. tablicą w kolorze żółtym z numerem klasy przewożonego odpadu niebezpiecznego tzn. „9”.  Należy pamiętać, że także wszelkie odpady, które zawierają azbest, a pochodzą z budowy, remontu, bądź rozbiórki budów lub należą do odpadów izolacyjnych, zaliczone zostały zgodnie z ADR do klasy 9. Ponadto azbest:

• niebieski (krokidolit) i brązowy (amozyt i mizoryt) i wyroby go zawierające powinny być oznaczone podczas transportu numerem UN 2212,
• biały (chryzotyl, aktynolit, antofilit, tremolit) oznacza się numerem UN2590.

Jeżeli jednak azbest został zanurzony lub unieruchomiony w tak zwanym lepiszczu naturalnym lub sztucznym, np. cemencie, asfalcie, żywicy, dzięki czemu nie ma możliwości uwolnienia się podczas transportu i dostania do dróg oddechowych, nie podlega przepisom ADR. Podobnie jest w przypadku, kiedy azbest został zapakowany w taki sposób, że nie wpływa szkodliwie na zdrowie człowieka. Wobec powyższego transport wyrobów i odpadów zawierających azbest, dla których przepisy o transporcie towarów niebezpiecznych nie ustaliły szczegółowych warunków przewozowych, należy wykonać w sposób uniemożliwiający emisję azbestu do środowiska.

W przypadku niewystarczająco zabezpieczonych materiałów zawierających azbest pojazd transportowy winien posiadać „świadectwo dopuszczeni pojazdu do przewozu towarów niebezpiecznych”. Kierowcami takich pojazdów mogą być osoby posiadające zaświadczenie ADR o ukończeniu z wynikiem pozytywnym kursu dokształcającego dla kierowców przewożących towary niebezpieczne.

3. SKŁADOWANIE ODPADÓW ZAWIERAJĄCYCH AZBEST

Odpady zawierające azbest nie mogą być utylizowane i z tego względu jedynym sposobem ich unieszkodliwienia jest składowanie. Odpady te należy deponować na składowiskach odpadów niebezpiecznych przeznaczonych wyłącznie do tego celu lub na wydzielonych częściach takich składowisk. Wolno również składować odpady wyrobów azbestowo-cementowych na wydzielonych częściach składowisk odpadów przemysłowych lub komunalnych pod warunkiem, że spełnione tam będą warunki techniczne do bezpiecznego ich składowania.

Odpady zawierające azbest muszą być składowane oddzielnie, a miejsce składowania musi być oznakowane i zaznaczone na planie sytuacyjnym składowiska. Składowiska azbestu powinny być tworzone w specjalnie wykonanych zagłębieniach w gruncie, ze ścianami bocznymi zabezpieczonymi przed osypywaniem. Odpady powinny być składowane w opakowaniach, a każda warstwa opakowań musi być zabezpieczona folią lub warstwą gruntu. Ostatnia warstwa powinna znajdować się dwa metry poniżej poziomu terenu. Następnie składowisko należy wypełnić ziemią do poziomu terenu. Dno składowiska powinno być usytuowane w odległości nie mniejszej, niż jeden metr od maksymalnego poziomu górnego zwierciadła wód podziemnych. Składowisko musi być ogrodzone i w okresie eksploatacji stale nadzorowane, a po zakończeniu eksploatacji okresowo kontrolowane. Na składowisku nie wolno wykonywać wykopów, instalacji podziemnych i nadziemnych, ani stawiać budynków.

4. PODSUMOWANIE

Azbest posiada wyjątkowe właściwości fizyczne i chemiczne, dlatego był powszechnie wykorzystywany do momentu stwierdzenia jego bardzo negatywnego wpływu na zdrowie człowieka. Stosowanie wyrobów zawierających azbest zostało zakazane a prace związane z narażeniem na pyły azbestu obwarowane wieloma rygorami prawnymi. Prowadzący działalność związaną z usuwaniem, transportem, składowaniem materiałów i wyrobów zawierających azbest musi spełnić w szczególności następujące wymagania:

• uzyskać decyzje w zakresie gospodarki odpadami (wpis do rejestru podmiotów uprawnionych do transportu odpadów niebezpiecznych o kodach właściwych dla azbestu prowadzonego przez marszałka województwa, wpis do BDO),
• zgłoszenie zamiaru przeprowadzenia prac usuwania azbestu właściwemu organowi nadzoru budowlanego, właściwemu okręgowemu inspektorowi pracy oraz właściwemu państwowemu inspektorowi sanitarnemu, w terminie co najmniej 7 dni przed rozpoczęciem prac,
• przeszkolenie pracowników, osoby kierujące i nadzorujące prace polegające na zabezpieczaniu i usuwaniu wyrobów zawierających azbest w zakresie bhp przy zabezpieczaniu i usuwaniu wyrobów zawierających azbest,
• skierowanie pracowników na badania profilaktyczne uwzględniając wykonywanie pracy przy azbeście,
• przeprowadzenie oceny ryzyka zawodowego uwzględniając zagrożenie pyłami azbestu,
• wpisać pracowników do rejestrów przewidzianych w rozporządzeniu sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy,
• opracować szczegółowy plan prac usuwania wyrobów zawierających azbest i plan BIOZ jeśli jest wymagany,
• posiadać niezbędne wyposażenie techniczne i socjalne
• posiadać niezbędny sprzęt do ochrony indywidualnej pracowników: półmaski i kombinezony jednorazowego użytku, ochronne rękawice, obuwie ochronne,
• zapewnić:
  - wymianę środków ochrony układu oddechowego,
  - oczyszczanie z pyłu odzieży ochronnej i środków ochrony indywidualnej,
  - przechowywanie wyłącznie w wyznaczonym miejscu, wykluczającym kontakt z odzieżą własną pracowników.

• prawidłowo usuwać wyroby zawierających azbest
• kontrolować stopień narażenia pracowników na działanie pyłu azbestowego,
• zminimalizować liczbę osób przydzielonych do prac w kontakcie z azbestem,
• ograniczyć lub eliminować emisję pyłów przez stosowanie odpowiednich maszyn, sprzętu i metod pracy,
• codzienne zabezpieczanie zdemontowanych wyrobów
• transport i oznakowanie zgodnie z przepisami o przewozie towarów niebezpiecznych